BEZ WODY ANI RUSZ – CZĘŚĆ III.
DETEKCJA HELEM – TYCHY PIONIEREM.

Przyczynami awarii sieci wodociągowych są nieszczelności w rurach, które skonstruowane są z różnych materiałów.

Powstają na skutek zmian w strukturze rur: stalowych, żeliwnych lub – tych nowszych – z tworzyw sztucznych: polietylenu, polipropylenu, polichlorku winylu (PVC), a także z żywic poliestrowych wzmacnianych włóknem szklanym. Przyczynia się do tego:
1. Upływający czas – starzenie się materiałów.
2. Zmienne ciśnienie przepływającej wody.
3. Temperatura wody przepływającej i temperatura otoczenia rury (skoki temperatury),
4. Obciążenia statyczne gruntów, w których położone są rury. Czyli jeśli zwiększa się ilość budowli na danej powierzchni, to tym samym zwiększa się nacisk na grunt i analogicznie – jeśli zwiększa się ilość zaparkowanych samochodów itd.
5. Obciążenia dynamiczne, czyli ruch pojazdów kołowych, szynowych, tworzenie wykopów w ziemi pod konstruowanie budowli, czy też podczas prac górniczych.
6. Rodzaj podłoża – gruntu, w którym położono rury. Może być ono agresywne, czyli wchodzi w reakcje chemiczne ze składowymi rur i może powodować: erozje materiałowe i perforacje rur.

Zmienne ciśnienie przepływającej wody jest cechą charakterystyczną sieci wodociągowej.

Dlaczego? – Ponieważ, zmienne jest położenie terenu (wyżej – niżej), na którym znajdują się: zbiorniki wody uzdatnionej, sieć rur wodociągowych i odbiorcy wody. Aby woda dopłynęła z terenu niżej położonego do wyżej położonego potrzeba większej siły/energii/ciśnienia, by zapewnić dobry przepływ wody. Pory dnia i określone przedziały czasowe w roku mają wpływ na przepływ wody: za dnia zapotrzebowanie wzrasta, a nocą spada (chociaż nie wszędzie). W miejscowościach wypoczynkowych: w weekendy, w czasie letnich wakacji lub ferii zimowych zapotrzebowanie na wodę i odprowadzenie ścieków bardzo wzrasta.
Z biegiem lat na ścianach rur osadzają się złogi, które zmniejszają światło rury, czyli upośledzają przepływ. Trzeba zwiększyć ciśnienie, by woda w domach, czy zakładach pracy wypływała, a nie leciała ciurkiem. – Czy to nie przypomina, Państwu, sytuacji w naczyniach krwionośnych (Patrz – BLOG: NACZYNIA KRWIONOŚNE I WOLNE RODNIKI). Ze złogu może oderwać się jego fragment i zanieczyścić wodę, zabarwić ją, czyli uczynić ją niezdatną do spożycia czy umycia się. Drobne kawałki złogów mogą zapchać filtry u odbiorców.
Dlaczego ów wzrost ciśnienia przyczynia się do niszczenia rur?
– Ponieważ następuje stałe, cykliczne uderzanie-napieranie wody na ściany rur (są to tak zwane uderzenia hydrauliczne), co w konsekwencji przyczynia się do destrukcji materiałowej. – Pogłębiają ją oczywiście pozostałe, wymienione powyżej, czynniki.

7. Wadliwe ułożenie rur w podłożu mało spoistym (luźnym, osiadającym) lub w podłożu skalistym bez dodatkowych osłon oraz niewłaściwe połączenia rur sprawiają, że sieć wodociągowa nie trzyma kształtu i zaczyna się rozsuwać/ nachylać pod różnymi kątami. Wówczas działają ogromne naprężenia w strukturze rur, które mogą doprowadzić do pęknięć. Podłoże skaliste potrafi liniowo sperforować rurę. Wypływająca woda, podmywając otoczenie przyczynia się do pogłębienia awarii. Jeśli woda nie wypływa na powierzchnię, jej wykrycie jest bardzo trudne !!!
8. Niewłaściwy dobór rur do danego podłoża.
9. Perforacje rur wynikające z: wad materiałowych podczas ich produkcji, magazynowania czy transportowania.

Najczęściej do awarii dochodzi w rurach stalowych i żeliwnych. Dlaczego?
– Ponieważ nie mają elastyczności tworzyw sztucznych. Ich połączenia stanowią obszary newralgiczne, często korodujące (stają się kruche!) na skutek oddziaływania podłoży agresywnych, nie wyłączając prądów błądzących. Rury stalowe i żeliwne są zazwyczaj najstarsze i po detekcji są wymieniane w pierwszej kolejności.

Jeśli awaria jest nagła i towarzyszy jej wypływ wody to sprawa jest stosunkowo prosta – trzeba przystąpić do usunięcia awarii.

A co, jeśli woda wydobywa się nie dając początkowo żadnych oznak?

Metoda akustyczna wykorzystywana do wykrywania nieszczelności rur metalowych została zastąpiona przez inną metodę. Jest nią detekcja helem. To innowacyjna metoda, którą – jako pierwsze w Polsce – opracowało i wdrożyło w branży wodociągowej Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Tychach S.A.

Odsyłam, Państwa, do informacji na stronach internetowych:
https://rpwik.tychy.pl/detekcja-helem-nowa-usluga/# – dostęp 10.10.2023r.
https://www.kierunekwodkan.pl/artykul,56235,hel-wykryje-nieszczelnosc-innowacyjna-metoda-detekcji.html – dostęp 10.10.2023r.
Polecam gorąco „Krótkie lekcje o wodzie”, które znajdują się w zakładce: „Działania edukacyjne” na stronie internetowej: https://rpwik.tychy.pl/aktualnosci/dzialania-edukacyjne/ – dostęp 10.10.2023r.

 

Pragnę podziękować z całego serca tym wszystkim z Państwa, którzy zarządzają sieciami wodno – kanalizacyjnymi, pracują przy uzdatnianiu wody, dbają o regularność przypływów i odpływów, usuwają awarie i – co niezwykle cenne – prowadzą działania prewencyjne, by do awarii nie dochodziło zbyt często.
Wszystkie te działania stanowią o niebywałym komforcie życia każdego człowieka!

Polecam obejrzeć bardzo wartościowy film, pt.: „Fenomen” z 1996r., reż. Jon Turteltaub. W rolach głównych: John Travolta, Kyra Sedgwik, Robert Duvall i Forest Whitaker.